دیروز داشتم با دوستی صحبت می‌کردم و بهم گفت صحبتی که دو ماه قبل داشتیم رو می‌خواد پیش بره و بهش گفتم دنیای دو ماه پیش با دنیای امروز تغییر کرده و خودم اون پیشنهاد رو چندان دیگه معتبر نمی‌دونم.
همین موضوع باعث شد بیام مطلبی کوتاه در مورد دنیایی که تغییر کرده و چیزهایی که فکر می‌کنم اتفاق افتاده الانش هم بنویسم و البته که این سرعتی که داریم پیش می‌ریم همین نوشته لزوما ممکنه در ماه آینده دیگه معتبر نباشه.
صحبت امروز من روی ChatGPT و دیگر ابزارها و سرویس‌های AI محور مثل Midjourney هست (سرویسی که تصویر این نوشته رو براساس چند کلمه‌ای که بهش دادم تو کمتر از یک دقیقه کشیده و بهم داده) و اینکه چه تغییری دنیا کرده و چه نگاه‌هایی رو باید تغییر بدیم در این شرایط و تصمیم ندارم در مورد اینکه چی هستن و چیکار می‌کنن صحبت کنم. محتوای انگلیسی که خب خیلی زیاده و برای محتوای فارسی هم موارد خوبی که دیدم دو اپیزود از پادکست طبقه ۱۶ هست یعنی اپیزود ۷۷ و اپیزود ۷۸ و صحبت کوشیار.
پس پیشنهاد می‌کنم قبل از اینکه ادامه متن رو بخونید برای درک بهتر، بیشتر با این سرویس‌ها آشنا بشید و کار بکنید باهاشون.
این روزها هر روزی که می‌گذره بیشتر به این باور می‌رسم که دنیای امروز دنیای یک ماه پیش نیست و در نتیجه باید با نگاه جدیدی به مسائل نگاه کرد. مخاطب این نوشته بیشتر کسب و کارهای حوزه فناوری، Knowledge workerها هست.
چه شغل‌هایی رو به نابودی هست
برنامه نویسی
کلی ویدئو در یوتوب می‌تونید پیدا کنید که یک نفر چیزی رو با ChatGPT نوشته. واقعیتش اینه که کارهایی رو انجام می‌ده و خروجی خیلی هیجان انگیز و جالبه و خوب می‌فهمه و تحلیل می‌کنه اما خطاها هم کم نیست. برنامه نویسی به صورت عموم هنوز نابود نشده اما مدلی که باید بهش نگاه کنید تغییر کرده. برای مثال اگر شما کار کد می‌کنید و Github Copilot رو ندارید یعنی در مسیر درست نیستید چراکه با ۱۰ دلار در ماه که امروز می‌تونه بهترین هزینه‌ای باشه که می‌تونید بکنید، سرعت خودتون رو بین ۲۰ تا ۸۰ درصد زیاد کنید (عددها مبتنی بر چیزی هست که در عمل دیدم).
بنابراین برنامه‌نویس امروز با استفاده از AI می‌تونه خودش رو 2x کنه و باید بپذیرید که خیلی از موارد رو دیگه قرار نیست بنویسید.
خاطرم هست سال‌ها پیش مقاومت بسیار زیادی روی استفاده از فریم‌ورک‌ها بود، اگر فکر می‌کنید از لحاظ ذهنی پذیرش همچین چیزی براتون سخت هست برید اول روی اون مسئله کار کنید.
اولین دسته از برنامه نویس‌هایی که احتمالا شغل‌هاشون رو از دست می‌دن سطوح تازه کار یا جونیور هست که در پایین‌تر در موردش نوشتم و اون دسته از برنامه نویس‌هایی که قدرت تحلیل و فکر ندارند. واقعیتش اینه که تو سال‌های اخیر انقدر نیاز به برنامه نویس و کد بوده که بسیاری از افراد اصطلاحا بلند کد خوبی بنویسند و در زمینه‌هایی مثل فکر کردن، تحلیل کردن و رفع مشکل اوضاع خوبی ندارند. اون دسته‌ای که منتظرند بهشون بگن دقیقا چی قراره انجام بشه و اون‌ها کدش رو بنویسند، اگر شما هم تو این دسته هستید، بدونید که تا حد زیادی همین امروز کار شما رو AI خیلی سریعتر انجام می‌ده.
تولید محتوا
همین الانش تو دنیا تعداد خیلی زیادی از افرادی که در این زمینه کار می‌کردن شغلشون رو از دست دادند چراکه ابزارهای جدید نظیر همین ChatGPT و Jasper.AI خیلی خوب دارند محتوا می‌نویسند و با این‌ها می‌شه خروجی رو ده برابر کرد و کسایی که تجربه کمی هم دارند می‌توانند خروجی خیلی خوبی داشته باشند.
اگر تو این زمینه فعالیت می‌کنید اول اینکه بدون این ابزارها اصلا کار نکنید (هنوز برای فارسی ابزارهای خوبی وجود نداره اما بین این‌هایی که کار کردم، Rytr از فارسی پشتیبانی می‌کنه و خروجی جالبی هم داره و البته ChatGPT به فارسی هم می‌تونه براتون بنویسه).
دوم اینکه بیشتر به آینده کاری که انجام می‌دید فکر کنید و در موردش بیشتر بخونید تا بتونید تصمیم درست‌تری بگیرید.
جونیور دولوپر
بالاتر در مورد برنامه نویسی نوشتم، اگر شما تازه وارد دنیای برنامه نویسی شدید بدونید که با فرایند تعریف شده کنونی کار شما عملا از بین رفته هست. اینجا جایی هست که باید نگرش را تغییر داد:
اول سعی کنید خیلی هوشمندانه کار کنید و از این ابزارها استفاده کنید و ازشون برای کارتون، یادگیری استفاده کنید. مثلا از ChatGPT سوال‌هاتون رو بپرسید و ازش بخواید فانکشنی که براش نوشتید رو توضیح بده. کنار دستتون یک منتور خیلی خوب دارید.
دوم آماده این باشید که نیاز به شما کم بشه چراکه بقیه سرعت کارشون بیشتر و در نتیجه خروجی کارشون بیشتر شده اون هم در زمان کم و معمولا در این شرایط افراد و بخش‌هایی که ضعیف‌تر هستند در مرحله اول حذف می‌شوند.
سوم اینکه ناامید نباشید. معمولا تجربه زیاد خیلی وقت‌ها باعث مقاومت بیشتر هم می‌شه و شما با تجربه کمتر می‌توانید سریعتر با تغییرات همراه باشید. پس پذیرشتون تو تغییرات جدید رو خیلی بیشتر کنید و واردش بشید.
چهارم اینکه به جای اینکه وقت بگذارید روی بهبود کد و یادگیری فریم ورک‌ها و موارد اینچنینی وقت شما باید روی یادگیری مسائل پایه‌ای باشه و اینکه بتونید سوال خوب بپرسید و خوب بنویسید. چون بخش عمده‌ای از بعدش رو ابزارهای موجود براتون انجام می‌دن (در اینستاگرام یکسری هایلایت استوری دارم که در این زمینه خوندنش رو به همه توصیه می‌کنم).
کسانی که تو زمینه دیتا کار می‌کنند
این خیلی عجیب ممکنه به نظر برسه اما مدل‌هایی که امروز اومده و در آینده نزدیک احتمالا باهاشون روبرو خواهیم شد اتفاقی رو رقم می‌زنند که کلی ابزار NoCode بیاد یا یک نفر با دانش پایه‌ای برنامه نویسی بتونه مدلی رو آموزش بده و خروجی خوب بگیره که از کسایی که تا به امروز داشتن کار می‌کردن خروجی بهتری داشته باشه. اینجا هم شما احتمالا در تیم بزرگی باید باشید که سرمایه گذاری‌های زیادی کرده باشد و تو زمینه تارگت بخصوصی فعالیت بکنه یا خیلی کارهای معمولی و کار با ابزارهای موجود رو انجام بدید و اون دانش و کارهای پیچیده احتمالا خیلی دیگه به کارتون نمیاد.
نمونه این اتفاق چند سالی هست که برای کسانی که کار infrastructure و سرورها رو انجام می‌دادند رخ داده. دیگه کسی نمیاد از اول چیزی رو بنویسه که تهش نتونه با سرویس‌هایی چون AWS و Azure رقابت کنه.
دیزاینرها
هنوز سرویس که خیلی سر راست و سریع خروجی مطلوب روی دیزاین بده ندیدم اما خیلی کارها رو می‌شه انجام داد. مثلا برای طراحی لوگو و المان‌های دیگه خیلی می‌تونید از ابزارهایی مثل Midjourney کمک بگیرید. نمونه‌های زیادی رو من دیدم که روی حرف چیزهای قشنگی می‌گویند و نشون می‌دن ولی خودم خیلی تجربه کار باهاشون رو ندارم. اگر چیزهای جالبی دیدید و یا دارید ازش استفاده می‌کنید، معرفی کنید.
سئو کارها و دیجیتال مارکتینگ
اول بخش تولید محتوا رو بخونید. جدای از تاثیری که اون قسمت روی این بخش می‌گذاره که تاثیرش نامعلومه حداقل خودم دیدی ندارم وقتی حجم تولید محتوا چندین برابر بشه چه اتفاقی میفته و البته که کیفیت بیشتر بشه. احتمالا ابزارهایی که خلاصه می‌کنند بیشتر می‌شوند و نوع تعامل‌ها با محتوا جنسش سمت مواردی می‌ره که هوشمندانه براساس علایق هر فرد به شکل خلاصه محتوا رو ارائه بده (مثلا این سرویس رو ببینید یا برای ChatGPT مطلبی رو بنویسید و بگید براتون خلاصه کنه).
این تغییرات تاثیرش رو در سئو هم می‌گذاره و جدای از اون برداشت من این هست که در سال‌های آینده موتورهای جستجو با مدلی که الان داریم تفاوت خواهد داشت. بنابراین اگر در شروع کار یادگیری تو این زمینه هستید، یه بازنگری بکنید.
کارهای دیگه‌ای مثل قرار دادن تبلیغات، بهبودشون و بررسی آمار، تست‌های A/B، ساختن لندینگ پیج‌های فروش و افزایش CRO نیز از حوزه‌هایی هست که به سمت تمام خودکار شدن پیش می‌روند.
دیگر شغل‌ها
احتمالا خیلی‌های دیگه و به طور کلی Knowledge workerها تحت تاثیر زیاد قرار می‌گیرند. این موارد الان بیشتر به ذهن من می‌رسه:
- کسانی که کار Assistant انجام می‌دهند تو هر بخشی (این توییت رو ببینید)
- تدوینگر ویدیو و عکس (این ویدیو رو ببینید و یا این توییت رو)
- کسایی که کارشون ترجمه زبان‌های مختلف به یکدیگر هست (برای مثال این پروژه را ببینید)
در آینده نه چندان دور خیلی شغل‌های دیگه. برای مثال برای من واضحه که چطور AI می‌تونه بیاد بخش عمده‌ای از کار یک مدیر پروژه رو انجام بده یا کار پشتیبانی رو انجام بده.
خلاصه موارد بالا
شغل‌ها به طول کلی از بین نمی‌روند (حداقل با چیزی که الان می‌بینم (هرچند که موضوع سر زمان و قدرت پردازشی هست که اون هم تابع زمان خواهد بود و شغل‌های بسیاری که الان می‌شناسیم از بین خواهند رفت)) ولی کارها سریعتر قابل انجام هست و این چون در زمان کم داره رخ می‌ده، افراد زیادی احتمالا کارشون رو از دست می‌دهند. بخصوص کسایی که قدرت تحلیل ندارند و یا ضعیف هستند در این حوزه، مقاومت در مقابل تغییرات این چنینی دارند.
اینکه چیکار کنیم رو هم در بالا گفتم. پس کل متن رو بخونید و البته که خودتون رو آپدیت نگه دارید در زمینه کاری خودتون چرا که نگرانی شما نگرانی بسیاری از آدم‌های دنیا هست و راهکارهای مختلف و متفاوتی مطرح می‌شه و در موردشون صحبت می‌شه و البته که از ابزارها استفاده کنید در کارهاتون حتی روزمره مثل ارسال ایمیل.
نوع نگرش به موضوعات، نوع و مسیر یادگیری چیزهایی هست که امروز مرتب باید از خودتون بپرسید. احتمالا یکسری شیفت‌ها انجام خواهد شد بین آدم‌ها و همونطور که برای عده‌ای تاثیراتی چون از دست دادن کارشون و کلی چیزای دیگه خواهد بود به عده‌ای هم این فرصت داده می‌شه تا سریع رشد کنن و در جای خیلی خوبی قرار بگیرند.
به عنوان یک کسب و کار چه کاری باید کرد؟
چیزی که به ذهن خودم می‌رسه کمک به افراد تیم برای درک بهتر این تغییرات و استفاده از ابزارها هست. اینکه امروز بتونید خروجی یک تیم تکنولوژی محور رو در زمان کم، حداقل ۵۰ درصد بیشتر کنید، دور از ذهن نیست.
بازنگری کنید در کارهایی که انجام می‌دید و حوزه‌ای که هستید. یه تایمی رو برای استفاده و آموزش مدل‌ها قرار بدید (این ویدئو رو ببینید).
در فرایند استخدام کمتر حساسیت روی توانایی کدنویسی بگذارید و تمرکز رو ببرید روی اینکه فرد چطور می‌تونه حل مسئله داشته باشه، فکر کنه و تحلیل کنه. آیا می‌تونه تو ذهن خودش چیزی که می‌خواد بنویسه رو برای شما به زبان ساده شرح بده؟ چطور می‌تونه یک مسئله رو برای ChatGPT توضیح بده و خروجی مطلوبش رو بگیره در یک گفتگو با این ابزار.
جمع بندی
این‌ها صرفا برداشت‌هایی بود که تو این چند هفته تو ذهنم شکل گرفته و بخشیش رو سعی کردم به شکل ساختارمندی در قالب یه نوشته بنویسم. همونطور که در اول نوشته گفتم، این نوشته احتمالا در ماه‌های آتی بخش‌های زیادیش احتمالا تغییر کرده باشه و معتبر دیگه نباشه چراکه پلتفرم‌های زیادی در حال انتشار هستن (مثلا CICERO از فیسبوک رو ببینید) و البته که نسخه 4 از GPT هم قراره به زودی منتشر بشه که صحبت‌ها از حجم پیشرفتش باورنکردنی هست (این توییت رو برای مثال ببینید) و سرویس‌های زیادی مبتنی بر این‌ها نیز در حال ارائه هستند (این رشته توییت هم جالبه).